Start
Odszkodowanie na rzecz najbliższych członków rodziny

Odszkodowanie na rzecz najbliższych członków rodziny

Odszkodowanie na rzecz najbliższych członków rodziny zmarłego w razie istotnego pogorszenia sytuacji życiowej A. Przesłanki przyznania odszkodowania na rzecz najbliższych członków rodziny Podstawową przesłankę przyznania odszkodowania z art. 446 § 3 k.c. stanowi znaczne pogorszenie sytuacji życiowej najbliższych członków rodziny zmarłego. W swoim orzeczeniu z dnia 26.10.1970 r.44 SN podał następującą dyrektywę do określenia istnienia tej przesłanki. Aby uznać czy żądanie odszkodowania z art. 446 § 3 k.c. jest uzasadnione, sąd powinien ustalić, jaka była sytuacja życiowa rodziny zmarłego przed jego śmiercią a następnie zbadać czy wskutek tego zdarzenia nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji życiowej. Pojęcie znacznego pogorszenia sytuacji życiowej jest bardzo szerokie, dlatego SN w orzeczeniu45 wyjaśnia, że przy określaniu pogorszenia się sytuacji życiowej właśnie ze względu na szerokość tego pojęcia należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności. Pogorszenie sytuacji życiowej polega nie tylko na pogorszeniu obecnej sytuacji materialnej, lecz także na utracie realnej możliwości polepszenia warunków życia. Jak wskazuje SN w swoim orzeczeniu46 śmierć dorastającego syna, na którego pomoc rodzice mogli liczyć w przyszłości, przy uwzględnieniu zwłaszcza ich skromnych warunków materialnych oraz ich wieku wyłączającego posiadanie nowego potomstwa, stanowi dla rodziców znaczne pogorszenie ich sytuacji życiowej i uzasadnia przyznanie im odszkodowania przewidzianego w art. 446 § 3 k.c. Natomiast śmierć małego dziecka stanowi szczególnie ciężką krzywdę moralną dla rodziców, jednak nie pogarsza ich sytuacji życiowej – tak SN w orzeczeniu z dnia 2.03.1964 r.47 Obecnie SN w wyroku z dnia 15.10.2002 r.48 zmienił swoje dotychczasowe stanowisko i stwierdził: śmierć małoletniego dziecka może stanowić przyczynę znacznego pogorszenia sytuacji życiowej jego rodziców, nie tylko wtedy, gdy wywołała aktualny uszczerbek materialny, ale także wówczas, jeżeli ich cierpienie psychiczne osłabiły aktywność życiową, powodując utratę możliwości polepszenia warunków życia w przyszłości lub konieczność niekorzystnego ograniczenia planów życiowych. Znaczne pogorszenie sytuacji życiowej ma miejsce niewątpliwie w razie utraty małżonka, ojca lub matki przez małoletnie dzieci. W tym przypadku, jeżeli nawet świadczenia podstawowe zmarłego na rzecz najbliższych członków rodziny zostaną zrekompensowane zgodnie z art. 446 § 2 k.c., to jednak pozostanie rozległa dziedzina utraty świadczeń z zakresu wzajemnej pomocy, opieki, wychowania itp., których w ramach art. 446 § 2 k.c. pokryć nie mo"8;na49. Podobną tezę sformułował SN w orzeczeniu z dnia 6.02.1968 r.50: „utrata przez dziecko osobistych starań matki o jego utrzymanie i wychowanie stanowi przede wszystkim o pogorszeniu sytuacji życiowej dziecka, uzasadniającym odszkodowanie na podstawie art. 446 § 3. Jeżeli zaś utrata ta dotyczy także świadczonych przez matkę usług, które nie wymagają jej osobistych starań, to powstała w ten sposób szkoda podlega wyrównaniu w drodze renty”. W tej sytuacji odszkodowanie należy się także mężowi, jeżeli spadł na niego ciężar związany ze sprawowaniem pieczy nad dziećmi i prowadzeniem gospodarstwa domowego51. Pogorszeniem jest również doznanie silnego wstrząsu psychicznego na skutek tragicznej śmierci osoby bliskiej, co pociąga za sobą osłabienie aktywności życiowej, zmniejszenie zarobków i zwiększenie wydatków poniesionych na leczenie lub pomoc innych osób. Tak SN w wyroku z dnia 8.05.1969 r.52 44 Uchwała SN z dn. 26.10.1970 r., III PZP 22/70, OSNCP 1971/78, poz. 120. 45 Orzeczenie SN z dn. 25.07.1967 r., I CR 81/67, OSNCP 3/68, poz. 48. 46 Orzeczenie SN z dn. 13.05.1969 r., II CR 128/69, OSPiKA 1970, poz. 122. 47 Orzeczenie SN z dn. 2.03.1964 r., III CR 18/64, OSNCP 1965, poz. 62. 48 Orzeczenie SN z dn. 15.10.2002 r., II CKN 985/00, Lex nr 77043. 49 Orzeczenie SN z dn. 4.01.1968 r., I PR 424/67 (nie publ.). 50 Orzeczenie SN z dn. 6.02.1968 r., I CR 654/67, OSNCP 1969/1, poz. 14. 51 Orzeczenie SN z dn. 23.07.1971 r., II CR 237/71, Monitor Prawniczy – Zestawienie Tez, 2001/8, s. 467. 52 Orzeczenie SN z dn. 8.05.1969, II CR 114/69, OSNCP 1970, poz. 129.

 

Naszą witrynę przegląda teraz 14 gości 
Podstrona w budowie

Witaj

Niestety strona którą chcesz przeglądać jest aktualnie tworzona. Wejdź za kilka dni.

(lub kliknij ESC by zamknąć)